Ο ρόλος της Αφασίας στην αποκατάσταση ασθενή με Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο (ΑΕΕ)

Μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο ανάλογα με την περιοχή του εγκεφάλου που έχει επηρεαστεί, πέραν από τα κινητικά ελλείμματα, αντίστοιχες ανεπάρκειες μπορεί να παρουσιαστούν σε νοητικές διεργασίες όπως η αντίληψη, η σκέψη, η εκμάθηση και η ενθύμηση, επηρεάζοντας σημαντικά την ικανότητα του ατόμου να συμμετάσχει και να επωφεληθεί από ένα πρόγραμμα αποκατάστασης.



Οι ανεπάρκειες αυτές μπορούν να ταξινομηθούν σε:

• Διαταραχές της ομιλίας που επηρεάζουν την γνωστική λειτουργία (δυσφασία, αφασία)
• Διαταραχές της αντίληψης - γνωσίας (δηλ. της αντίληψης, της μνήμης, της εκτελεστικής λειτουργίας) 
• Κατάθλιψη 
• Άλλες συναισθηματικές και συμπεριφοριστικές διαταραχές

 Αφασία

Οι αφασίες (συνήθως δυσφασία, αφού σπάνια παρατηρείται πλήρη απώλεια της ικανότητας ομιλίας) είναι διαταραχές της ομιλίας που οφείλονται σε προσβολή συγκεκριμένων περιοχών του εγκεφάλου (συνήθως του αριστερού εγκεφαλικού φλοιού). Δεν υπάρχει κάποια γενικά αποδεκτή ταξινόμηση αφασιών. Έχουν εντοπιστεί αρκετοί τύποι, ενδεικτικά, η αφασία τύπου Wernicke χαρακτηρίζεται από έλλειμμα στην κατανόηση και έντονη δυσχέρεια κατά την ανάγνωση και γραφή ενώ στην αφασία τύπου Broca διατηρείται η κατανόηση αλλά επηρεάζεται η έκφραση του λόγου.

Ο ασθενής με ΑΕΕ και αφασία έχει σημαντικές δυσκολίες στην επικοινωνία, κάτι που συμβάλει σημαντικά στην απομόνωση του ατόμου στον θυμό και την απογοήτευση, καθώς οι προσπάθειες για επικοινωνία αποτυγχάνουν. Η έγκαιρη και κατάλληλη διάγνωση των διαταραχών του λόγου και ο καθορισμός κατάλληλης προσέγγισης από όλη την ομάδα αποκατάστασης παίζει σημαντικό ρόλο στην συνολική πορεία της αποκατάστασης του ασθενή.

Κάποιες προτάσεις επικοινωνίας του φυσικοθεραπευτή με αφασικούς ασθενείς:

• Μην εξαιρείται το άτομο από τη συζήτηση, ούτε να απαντάτε στην θέση του.
• Σύντομες και απλές προτάσεις
• Να εκφράζονται οι ερωτήσεις με τρόπο που να μπορούν να απαντηθούν σύντομα και εύκολα (πχ. με ένα ναι ή όχι)
• Να χρησιμοποιούνται νοήματα, χειρονομίες, εκφράσεις του προσώπου.
• Να επιδιώκεται η οπτική επαφή
• Να υπάρχει ειλικρίνεια στην επικοινωνία και στη σχέση με τον ασθενή
• Να αποθαρρύνεται η εμμονή σε λέξεις και φράσεις

Πηγή:
Νευρολογική αποκατάσταση "βελτιστοποίηση των κινητικών επιδόσεων" J. Carr., R. Shepherd, Ελληνική έκδοση, 2004

Νίκος Λιβέρης, Φυσικοθεραπευτής

Τσαρμπού Χάρις, Φυσικοθεραπεύτρια